CHONDROMALACJA RZEPKI
Chondromalacja rzepki – co to jest?
To jedno z najczęstszych schorzeń kolana, występujące znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Chondromalacja rzepki to inaczej rozmiękanie chrząstki stawowej rzepki.
Chrząstka rzepki pełni funkcję podporową oraz zapewnia prawidłowy ruch w stawie. Zdrowa chrząstka jest elastyczna. Aby zapewnić ślizg w stawie kolanowym chrząstka musi być też gładka oraz wytrzymała na ścieranie i zgniatanie. W wyniku chonodromalacji chrząstka rzepki staje się miękka, pęka, pojawiają się w niej ubytki. Skutkiem tego znacznie gorzej chroni warstwy położone głębiej – tkankę podchrzęstną i kostną.
Chrząstka sama w sobie nie boli, ponieważ nie jest unerwiona. Dobrze unerwiona jest warstwa podchrzęstna, która leży pod chrząstką. Dlatego też uszkodzeniom chrząstki może towarzyszyć bardzo duży ból, który jest wynikiem podrażnienia warstwy podchrzęstnej.
Chondromalacji rzepki – przyczyny
Chondromalacja rzepki może mieć różne przyczyny:
- płeć – kobiety są znacznie bardziej narażone niż mężczyźni. Wynika to z odmiennej od mężczyzn budowy anatomicznej. Kobiety mają szerszą miednicę, przez co przyczep aparatu wyprostnego jest przesunięty bardziej do boku niż u mężczyzn. To powoduje większą skłonność rzepki do lateralizacji (uciekania na bok) i bocznego przyparcia. Prowadzi też do chonodromalacji, a następnie do zmian zwyrodnieniowych rzepki.
- nieprawidłowości w położeniu rzepki, np. wysokie ustawienie rzepki, boczne przyparcie lub
lateralizacja, niestabilność rzepki - brak ruchu – chrząstka znacznie gorzej się regeneruje, ponieważ nie jest unaczyniona. Odżywianie chrząstki zachodzi poprzez płyn stawowy w trakcie ruchu w stawie. Przy ruchu zachodzi „pompowanie” płynu stawowego do chrząstki, dzięki czemu dostarczane są substancje odżywcze. Jeżeli nie ma ruchu i staw jest nieużywany lub używany niewystarczająco, chrząstka jest znacznie gorzej odżywiona i może dochodzić do degeneracji chrząstki.
- pozycja siedząca – pozycja siedząca nie jest fizjologiczną i naturalną pozycją dla człowieka. Człowiek był przystosowany do biegania, chodzenia lub odpoczywania leżąc. Zbyt częste i długie przebywanie w pozycji siedzącej wpływa niekorzystnie na staw rzepkowo-udowy, gdyż w tej pozycji rzepka przyciska się do bloczka kości udowej. Może to prowadzić do uszkodzeń struktury chrzęstnej.
- zbyt intensywna aktywność opierająca się na powtarzalnych ruchach, na przykład: statyczne pozycje powodujące wzmożone dociskanie rzepki do kości udowej (sporty zawierające pozycję narciarską), powtarzające się uderzenia rzepki o bloczek kości udowej (wielokrotne pady, uderzenia w rzepkę np. kopnięcia)
- słabe mięśnie tworzące aparat stabilizujący kolano
Chondromalacja rzepki – objawy
Choroba ma niecharakterystyczne objawy – najczęściej jest to ból z przodu kolana. Dolegliwości bólowe nasilają się przy długotrwałym przebywaniu w pozycji siedzącej, wchodzeniu/schodzeniu ze schodów (przy czym schodzenie daje znacznie mocniejsze dolegliwości bólowe), siadaniu/wstawaniu z krzesła. Ból jest większy również w trakcie aktywności sportowych wykonywanych w pozycji narciarskiej (na lekko ugiętych kolanach), takich jak na przykład: step, jazda na nartach, fitness. Dolegliwości nasilają się też przy zmianach pogody, przy wilgotnej i zimnej aurze.
Chondromalacja rzepki z reguły przebiega w fazach: zaostrzeń i zmniejszenia dolegliwości bólowych. W trakcie zaostrzenia, które może się wiązać z przeciążeniem stawu kolanowego lub ze zmianami pogody, nasilają się dolegliwości bólowe, może pojawić się też obrzęk stawu kolanowego. W fazie remisji, czyli ustąpienia dolegliwości bólowych, niektórzy pacjenci nie odczuwają dolegliwości bólowych w ogóle.
Chondromalacja rzepki – leczenie
Informacje na temat leczenia fazy ostrej chondromalacji rzepki znajdują się TUTAJ, na temat leczenia fazy przewlekłej TUTAJ
Informacje na temat leczenia operacyjnego chondromalacji rzepki znajdują się TUTAJ